Tân Thủ tướng Canada, Mark Carney, người từng giữ nhiều vị trí quan trọng trong các tổ chức tài chính hàng đầu, đang gây chú ý với chính sách nhập cư của mình, đặc biệt là liên quan đến sinh viên quốc tế. Với những thay đổi đang diễn ra, nhiều câu hỏi được đặt ra: Liệu việc du học và định cư tại Canada có trở nên khó khăn hơn trong thời gian tới hay không?
Vị trí và quan điểm của Thủ tướng Mark Carney
Mark Carney, tân Thủ tướng Canada, đã có một quá trình dày dạn trong lĩnh vực tài chính và quản lý công. Trước khi đảm nhận vai trò này, ông là thống đốc Ngân hàng trung ương Canada và Ngân hàng trung ương Anh, sau đó đảm nhận vị trí đặc phái viên Liên Hiệp Quốc về khí hậu và tài chính. Ông cũng là Phó chủ tịch của Brookfield, một hãng quản lý tài sản lớn tại Canada.
Ông Carney đã từng nhấn mạnh vai trò quan trọng của người nhập cư trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Canada. Tuy nhiên, gần đây, ông cũng bày tỏ sự lo ngại về tình trạng nhập cư ồ ạt và cho rằng chính sách của người tiền nhiệm cần phải được xem xét lại. Theo tài liệu chính sách được công bố vào tháng 2, Carney có ý định “giới hạn số lượng người nhập cư” cho đến khi có thể đưa mức này trở lại như trước đại dịch.
Giảm số lượng người nhập cư
Trong bài phát biểu hồi tháng 4 năm 2024, Carney cho biết: “Chúng ta tiếp nhận số lượng lao động nước ngoài, du học sinh và người nhập cư mới nhiều hơn mức có thể đáp ứng – nhiều hơn số nhà ở, dịch vụ y tế, phúc lợi xã hội và cả cơ hội việc làm mà chúng ta có.” Điều này cho thấy ông sẽ ủng hộ kế hoạch của chính phủ liên bang Canada về việc giảm số lượng người nhập cư trong ba năm tới. Cụ thể, chính phủ đã công bố sẽ cắt giảm lượng người mới từ khoảng 500.000 người vào năm 2024 xuống còn 395.000 người vào năm 2025, và tiếp tục giảm xuống 380.000 người vào năm 2026.
Tác động đến sinh viên quốc tế
Một trong những nhóm đối tượng chịu ảnh hưởng lớn nhất từ chiến lược nhập cư mới này là sinh viên quốc tế. Trong hơn một năm qua, Canada đã thực hiện nhiều động thái thắt chặt quy định xin giấy phép du học, từ yêu cầu tài chính đến quy trình xin cấp; tăng yêu cầu về ngoại ngữ và các điều kiện để xin giấy phép làm việc sau tốt nghiệp (PGWP); và loại bỏ quy trình xét duyệt nhanh giấy phép du học.
Theo tờ The PIE News, có khả năng rằng Thủ tướng Mark Carney sẽ tiếp tục áp dụng nhiều chính sách hạn chế đối với nhóm du học sinh. Trước đó, ông từng chỉ trích các tỉnh bang Canada vì không cấp đủ ngân sách cho giáo dục đại học, dẫn đến nhiều trường phải phụ thuộc vào sinh viên quốc tế, gây ra thâm hụt ngân sách hàng triệu đô la khi số lượng sinh viên này giảm mạnh.
Quan điểm từ các chuyên gia
Luật sư di trú Daljit Nirman làm việc ở Ottawa nhận định: “Nếu xét đến quan điểm của ông Carney và các thay đổi trong chính sách gần đây, nhiều khả năng Canada sẽ tiếp tục siết chặt kiểm soát với việc tuyển sinh du học sinh trong nhiệm kỳ của thủ tướng mới. Cách tiếp cận có kiểm soát này đảm bảo rằng cơ sở hạ tầng ở Canada có thể hỗ trợ hiệu quả cho những ai chọn học tập và định cư tại đây.”
Cùng quan điểm, Priyanka Roy, cố vấn tuyển sinh cấp cao tại Đại học York, cho rằng mặc dù lập trường của ông Carney về nhập cư “có vẻ cứng rắn hơn”, nhưng điều đó có thể mang lại nhiều lợi ích. “Nó sẽ đảm bảo số sinh viên quốc tế nhập học phù hợp với năng lực kinh tế của Canada, đồng thời không gây áp lực quá mức lên cơ sở hạ tầng ở các địa phương”, cô nói.
Bổ nhiệm lãnh đạo mới về nhập cư
Một điểm nổi bật khác trong nội các của Thủ tướng mới là việc bổ nhiệm bà Rachel Bendayan làm Bộ trưởng Bộ Di trú, tị nạn và quốc tịch Canada (IRCC). Bà Bendayan, người từng là Bộ trưởng Ngôn ngữ chính thức Canada, sẽ thay thế ông Marc Miller để lãnh đạo IRCC, cơ quan chịu trách nhiệm xét duyệt và cấp thị thực cũng như giấy phép cho du học sinh và người lao động tại Canada.
Luật sư di trú Matthew McDonald cho biết đây là một tín hiệu đáng hoan nghênh. Ông nhận định rằng bộ trưởng trước đó đã khiến môi trường Canada trở nên kém thân thiện với sinh viên quốc tế và hy vọng bà Bendayan sẽ mang đến một thái độ tích cực hơn trong việc xây dựng chính sách nhập cư. Với kinh nghiệm pháp lý vững chắc, bà có thể đưa ra những cải cách kỹ thuật nhằm tạo thuận lợi cho sinh viên quốc tế.
Bendayan sinh ra trong một gia đình người Do Thái gốc Ma-rốc và lớn lên ở Quebec. Bà có bằng cử nhân nghiên cứu phát triển quốc tế và bằng cử nhân luật từ Đại học McGill. Trước khi tham gia chính trị, bà đã có gần một thập kỷ làm luật sư tại Norton Rose Fulbright và từng giảng dạy tại Khoa Luật của Đại học Montréal.
Những thay đổi gần đây
Trước đó không lâu, Canada đã cập nhật chính sách cho phép du học sinh tốt nghiệp từ các trường cao đẳng kỹ thuật và bách khoa có thể xin PGWP, thay vì bị giới hạn bởi ngành học như trước. Đây được xem là một tin vui cho các cơ sở giáo dục và du học sinh, giúp họ có thêm cơ hội ở lại làm việc tại Canada.
Theo báo cáo từ IRCC, nước này đã thu hút hơn 1 triệu sinh viên quốc tế trong năm 2023. Tuy nhiên, thống kê cho thấy số lượng sinh viên Việt Nam học tập tại Canada đã có xu hướng giảm liên tục, từ 21.480 người vào năm 2019 xuống còn 16.140 người vào năm 2022. Nhưng trong năm 2023, số lượng du học sinh Việt Nam tại Canada đã phục hồi nhẹ, đạt 17.175 người, đứng thứ 8 trong danh sách các quốc gia có sinh viên đang học tập tại Canada.
Tóm lại
Với việc Thủ tướng Mark Carney nắm quyền và những thay đổi trong chính sách nhập cư, tương lai của sinh viên quốc tế tại Canada đang trên đà biến chuyển. Mặc dù có nhiều lo ngại về việc thắt chặt quy định nhập cư, nhưng cũng có những dấu hiệu tích cực từ việc bổ nhiệm lãnh đạo mới tại IRCC và những cải cách gần đây có thể mở ra cơ hội mới cho du học sinh. Việc theo dõi sát sao tình hình sẽ rất quan trọng để đánh giá rõ hơn về ảnh hưởng của các chính sách này đối với sinh viên quốc tế trong thời gian tới.
Bà Dung Hồ hiện là Quản lí Công ty Du học TA. Với sứ mệnh hỗ trợ các bạn trẻ Việt Nam mở rộng tầm nhìn ra thế giới, học hỏi và sau đó trở về xây dựng đất nước ngày một tốt đẹp hơn. Trong suốt 10 năm qua, Bà đã tư vấn và định hướng du học cho hàng ngàn bạn trẻ đến các quốc gia phát triển như Mỹ, Úc, Canada, Anh, New Zealand,... Với kinh nghiệm dày dặn, nhiệt huyết và khát vọng, bà tin rằng việc chia sẻ kiến thức du học mà bà đã tích lũy qua nhiều năm đã giúp đỡ rất nhiều bạn trẻ Việt Nam thành công trên con đường vươn ra biển lớn!
Bài viết liên quan